Ar ôl wyth mlynedd lwyddiannus fel Comisiynydd Heddlu a Throseddu De Cymru dewiswyd Alun Michael i fod yn ymgeisydd Llafur a Chydweithredol ar gyfer etholiad nesaf y Comisiynydd ar 6 Mai 2021.
Mae Alun wedi defnyddio ei brofiad helaeth i arwain Heddlu De Cymru drwy gyfnod o heriau mawr – gyda thoriadau ariannol dwfn yn cael eu pennu gan y Llywodraeth Ganolog – ac mae wedi gweithio’n agos gyda’r Prif Gwnstabl a’i dîm i adeiladu cynghreiriau pwerus gyda Llywodraeth Cymru, gyda’r gwasanaeth iechyd, gyda saith awdurdod lleol De Cymru, a gyda grwpiau gwirfoddol a chymunedol i wneud cymunedau De Cymru yn ddiogel.
Mae’r dull partneriaeth hwn sydd wedi’i wreiddio’n ddwfn bellach yn talu ar ei ganfed i bobl De Cymru, gyda mentrau’n helpu i leihau trais yn erbyn menywod a merched, i fynd i’r afael â Thrais a Cham-drin Domestig ac i ymyrryd yn gyflym â throseddwyr ifanc a throseddwyr benywaidd i atal aildroseddu, gan ganolbwyntio ar amddiffyn pobl sy’n agored i niwed a chefnogi dioddefwyr. Ac fe wnaeth ddarparu’r sylfeini cadarn ar gyfer ymateb plismona aeddfed i her COVID-19 yn seiliedig ar gydweithrediad agos â Llywodraeth Cymru a phartneriaid Llywodraeth Leol.
Mae ei fentrau hefyd yn helpu gwasanaethau cyhoeddus eraill: Mae’r Pwynt Cymorth a sefydlwyd i helpu i atal niwed ym mywyd nos Abertawe – sydd wedi’i atal ar hyn o bryd yn ystod pandemig COVID-19 – wedi arbed tua 1,300 o deithiau ambiwlans mewn blwyddyn yn ogystal ag atal bron cymaint o dderbyniadau i Adrannau Damweiniau ac Achosion Brys a galluogi swyddogion yr heddlu yn ôl ar y strydoedd i gadw’r heddwch yn hytrach na gofalu am bobl sy’n agored i niwed. Mae wedi canmol gwaith myfyrwyr sy’n gwirfoddoli ac Ambiwlans Sant Ioan, y mae eu gwaith wedi galluogi’r Pwynt Cymorth i gefnogi cais Cyngor Abertawe i wneud Abertawe’n lle diogel i fwynhau noson allan.
Ym mis Mawrth 2020 daeth yr arian i ben ar gyfer rhaglen beilot DRIVE ar gyfer mynd i’r afael â chyflawnwyr trais a cham-drin domestig difrifol – ond roedd manteision y cynlluniau peilot ym Merthyr a Chaerdydd mor gadarnhaol o ran lleihau trais a’r galw nes bod Alun wedi penderfynu – gyda chefnogaeth y Prif Gwnstabl – nid yn unig i barhau â’r rhaglen ond i’w hymestyn ar draws saith awdurdod lleol De Cymru ac er gwaethaf her COVID-19 mae’r cyflwyno wedi’i gyflawni.
Mae profiad Alun yn berthnasol iawn:
- Ar ôl ei yrfa gyntaf fel gohebydd papur newydd a dod yn undebwr llafur gweithgar, daeth yn weithiwr ieuenctid yng Nghaerdydd am 15 mlynedd, gan weithio gyda throseddwyr ifanc a phobl ifanc ddi-waith yn ogystal â chadeirio Mainc Ieuenctid y Ddinas a bod yn aelod blaenllaw o Gyngor Dinas Caerdydd.
- Yn 1987 olynodd Jim Callaghan fel AS De Caerdydd a Phenarth. Yn ystod 25 mlynedd fel AS, bu’n gwasanaethu fel Gweinidog Plismona a Dirprwy Ysgrifennydd Cartref, ymunodd â’r Cabinet fel Ysgrifennydd Gwladol Cymru ac yna daeth yn Brif Weinidog cyntaf Cymru.
- Yn ystod ei gyfnod fel Dirprwy Ysgrifennydd Cartref, aeth Alun â’r Ddeddf Trosedd ac Anhrefn drwy Dŷ’r Cyffredin – gan sefydlu Timau Troseddau Ieuenctid, y Bwrdd Cyfiawnder Ieuenctid a sefydlu Partneriaethau Diogelwch Cymunedol ledled Cymru a Lloegr.
- Yn ddiweddarach, bu’n Weinidog Gwladol dros Faterion Gwledig, yn gyfrifol am Barciau Cenedlaethol, yn cyflwyno’r Ddeddf Hela i roi terfyn ar y creulondeb sy’n gysylltiedig â hela â chŵn, a gweithredu’r “Hawl i Grwydro”. Fel y Gweinidog Gwladol dros Ddiwydiant a’r Rhanbarthau, hyrwyddodd ddatblygu rhanbarthol a chwaraeodd ran flaenllaw yn Uwchgynhadledd y Byd ar y Gymdeithas Wybodaeth.
- Ar ôl gadael y Llywodraeth, chwaraeodd ran weithredol yn y Pwyllgor Dethol ar Gyfiawnder, y Pwyllgor Dethol ar Faterion Cymreig a’r Pwyllgor Dethol ar Faterion Cartref. Bu hefyd yn cadeirio Grwpiau Hollbleidiol ar Lywodraethu Corfforaethol, y Rhyngrwyd, Dyfrffyrdd a’r Sector Gwirfoddol, tra’n mynd ar drywydd materion rhyngwladol drwy Gymdeithas Seneddol y Gymanwlad a’r Grŵp Hollbleidiol ar gyfer Somaliland.
- Pan benderfynodd y Llywodraeth greu rôl Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu, roedd Alun yn pryderu am yr effaith ar blismona yn Ne Cymru. Felly ymddiswyddodd fel AS i gystadlu yn yr etholiad cyntaf yn 2012 – yn benderfynol o roi cefnogaeth gref i’r heddlu drwy’r cyfnod bygythiol o doriadau dwfn tra’n creu amgylchedd o gydweithredu a phartneriaeth i leihau trosedd ac anhrefn yn Ne Cymru. Mae wedi gwneud tîm y Comisiynydd yn bwerdy ar gyfer diogelwch cymunedol, cydweithredu a chyfiawnder cymdeithasol.
Mewn wyth mlynedd fel Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu mae Alun wedi creu sylfeini cadarn ac mae wedi nodi gweledigaeth glir ac uchelgeisiol ar gyfer y dyfodol yn ei Gynllun Heddlu a Throseddu, a gyhoeddwyd ym mis Rhagfyr 2020.
Cadw addewidion – Eich cadw’n ddiogel
Mae manylion am sut y bydd fy addewidion yn cael eu cyflawni, mewn cydweithrediad â’r Prif Gwnstabl a swyddogion gweithredol yr heddlu yn ogystal â phartneriaid yn y gwasanaeth iechyd a chynghorau a chymunedau lleol ledled De Cymru, wedi eu nodi yng Nghynllun yr Heddlu a Throseddu a gyhoeddwyd gan Alun ym mis Rhagfyr.
Wrth sôn am ei brofiad a’i gynlluniau ar gyfer y dyfodol, dywed Alun ……….
- Rwyf wedi treulio fy holl fywyd gwaith yn Ne Cymru: Dechreuais fy ngyrfa fel gohebydd ar y South Wales Echo, yna gweithiais fel gweithiwr ieuenctid yng Nghaerdydd, cyn gwasanaethu fel cynghorydd ac yna AS De Caerdydd a Phenarth am 25 mlynedd. Roeddwn yn Ysgrifennydd Gwladol Cymru ac yn Brif Ysgrifennydd Cynulliad Cymru ac yn gweithio ar draws ardal De Cymru. Rwyf wedi bod yn aelod blaenllaw o’r Pwyllgor Dethol ar Faterion Cymreig yn y Senedd.
- Mae fy ngwreiddiau gwleidyddol ym maes gwneud cymunedau lleol yn fwy pwerus. Roeddwn yn Weithiwr Ieuenctid a Chymunedol am flynyddoedd lawer a’m profiad i oedd gweithio gyda throseddwyr ifanc a phobl ifanc ddi-waith yn Nhre-biwt, Grangetown, Llanrhymni a Threlái â’n harweiniodd i wleidyddiaeth. Roeddwn hefyd yn Ynad Ieuenctid ac yn cadeirio Mainc Ieuenctid Caerdydd. Fel AS rwyf wedi helpu cymunedau lleol i sefyll i fyny i awdurdodau pwerus, fel yr ymgyrch pedair blynedd i atal Cyngor Caerdydd rhag adeiladu ar Faes Hamdden Tredelerch. Dyna’r profiad trylwyr sydd wedi fy ngalluogi i greu sylfeini cryf fel Comisiynydd Heddlu a Throseddu De Cymru.
- Mae gennyf hanes amlwg ar faterion plismona. Fel Dirprwy Ysgrifennydd Cartref yr Wrthblaid – Tony Blair yn gyntaf ac yna Jack Straw – datblygais bolisïau Llafur ar Gyfiawnder Ieuenctid, Plismona, Partneriaethau Gostwng Troseddu a’r Sector Gwirfoddol. Yn 1997 deuthum yn Ddirprwy Ysgrifennydd Cartref, a sefydlais bartneriaethau lleihau troseddu lleol, timau troseddau ieuenctid, y Bwrdd Cyfiawnder Ieuenctid a Gorchmynion Ymddygiad Gwrthgymdeithasol. Fel aelod o’r Pwyllgor Dethol ar Faterion Cartref, cyfrannais at gyfres o adroddiadau ar faterion plismona ac ymchwiliad mawr i derfysgoedd mis Awst 2011. Roeddwn hefyd yn aelod o’r ddirprwyaeth arbenigol i archwilio troseddau sy’n gysylltiedig â gangiau, radicaleiddio a phenaethiaid heddlu etholedig yn Los Angeles yn 2011.
- Dwi wastad yn edrych i’r dyfodol. Mae’n cymryd amser i greu amgylchedd lle gall partneriaeth a chydweithrediad ffynnu, ond rwyf wedi cael cydweithrediad aruthrol gan Arweinwyr Llafur mewn llywodraeth leol yn ogystal â’u swyddogion proffesiynol a’r Gwasanaeth Iechyd a llawer o rai eraill, yn enwedig swyddogion yr heddlu, Swyddogion Cymorth Cymunedol yr Heddlu ac amrywiaeth o staff yn Heddlu De Cymru. Mae’n mynd i barhau i fod yn anodd ond gydag ymdeimlad gwirioneddol o bwrpas cyffredin rwy’n hyderus y gallwn barhau i wthio agenda o leihau troseddu, cynyddu diogelwch y cyhoedd, amddiffyn y rhai sy’n agored i niwed a gwneud De Cymru gyfan yn lle gwell fyth i fyw ynddo.
- Rwy’n ymateb yn gadarnhaol i heriau newydd. Blwyddyn COVID-19 oedd un o’r blynyddoedd mwyaf heriol erioed i Heddlu De Cymru – ond fe wnaethon ni addasu iddo ac mae ein swyddogion a’n staff wedi gwneud gwaith gwych o weithio gyda’n cymunedau. Mae Gweinidogion yn Llywodraeth Cymru ac Arweinwyr Awdurdodau Lleol wedi gweithio gyda ni ac felly hefyd asiantaethau eraill yn y System Cyfiawnder Troseddol. Mae hon wedi bod yn flwyddyn o Gydweithredu lle mae Cymru wedi dangos gwir ymdeimlad o wasanaeth cyhoeddus a chymuned. Rwy’n falch fy mod wedi chwarae rhan yn y gwaith o wneud iddo ddigwydd.
Darllenwch addunedau Alun os caiff ei ailethol yn Gomisiynydd
Mae tudalen we swyddogol Comisiynydd Heddlu a Throseddu De Cymru yma.
Datganiad ar y cyd gan Alun Michael ac Emma Wools yn dilyn marwolaeth George Floyd
Darganfyddwch beth sydd gan rai o’r bobl sy’n cefnogi Alun i’w ddweud yma.
Cefnogir Alun gan Lafur Cymru a’r Blaid Gydweithredol.
Alun Michael 